قیاس ظنیقیاس ظنی، قیاس دارای علت مظنون ، نسبت به حکم اصل یا وجود آن در فرع یا هر دو است. ۱ - تعریفقیاس ظنی، مقابل قیاس قطعی بوده و به قیاسی گفته می‌شود که در آن، به علت حکم اصل و یا وجود آن علت در فرع و یا به هر دو، یقین وجود نداشته باشد (به خلاف قیاس قطعی که در آن علم به هر دو لازم است)، مانند: قیاس حرمت ربا در خرید و فروش گلابی به حرمت ربا در خرید و فروش گندم به جامع طعام بودن؛ در این قیاس، اولا علت حرمت ربا در گندم به یقین به دست نیامده است، ثانیاً وجود علت ( طعام بودن) در گلابی روشن نیست. قیاس ظنی نزد برخی از اصولیون اهل سنت حجت است، زیرا در احکام شرعی عمل به ظن را جایز می‌شمارند، اما نزد اصولیون امامی عمل به ظن جایز نیست، زیرا ادله ناهی از ظن ، همه ظنون را مگر ظنون دارای دلیل خاص شامل می‌شود. اضافه بر آن که ظن قیاسی مشمول ادله ناهی از عمل به قیاس نیز می‌باشد. [۱]
اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ص۴۱.
[۴]
مقدمه عمومی علم حقوق، جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ص۱۸۱.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۵۶، برگرفته از مقاله «قیاس ظنی». رده‌های این صفحه : قیاس
|